Tại Hội nghị Họp mặt các doanh nghiệp Nhật Bản đầu xuân 2014 do Ban quản lý Các Khu Chế xuất và Khu công nghiệp TP.HCM (Hepza) tổ chức vừa qua tại TP.HCM, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản bày tỏ kiến nghị về việc cấp bách phát triển công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.

Ông Yasuzumi Hirotaka, đại diện Tổ chức xúc tiến thương mại và Đầu tư Nhật Bản (JETRO) cho biết, kết quả khảo sát vừa được JETRO thực hiện với các doanh nghiệp Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam cho thấy, chi phí sản xuất trong đó giá nhân công tại Việt Nam chiếm 18,3%; chi phí nguyên vật liệu chiếm 62,4% và các chi phí khác là 19%.

“Vấn đề cung ứng nguyên vật liệu chiếm tới 62,4% cần phải nghiên cứu để giải quyết”, ông Yasuzumi Hirotaka nói.

Theo ông Yasuzumi Hirotaka, nếu so sánh với các nước lân cận thì thấy rằng, khả năng cung cấp nguyên liệu tại chỗ của Việt Nam mới chỉ đạt 27,9%, so với Thái Lan, Trung Quốc thì Việt Nam mới bằng một nửa.

Cụ thể, tỷ lệ cung ứng công nghiệp hỗ trợ cho doanh nghiệp Nhật Bản tại khu vực miền Bắc của Việt Nam mới chỉ đạt 9,1%, thấp hơn so với miền Nam là 16,8%. Trong khi đó, tỷ lệ cung ứng nguyên liệu phụ trợ của Thái Lan là 52%, Indonesia là 45%.

“Hiện nay thị trường nội địa của Việt Nam về công nghiệp phụ trợ vẫn còn bé, vì vậy cần cân nhắc kết hợp với Thái Lan để doanh nghiệp Nhật Bản tại Thái Lan có thể hỗ trợ chuỗi cung ứng nguyên phụ liệu cho doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. Chúng tôi đề xuất chuyển công nghiệp hỗ trợ từ Thái Lan đến TP.HCM”, ông Yasuzumi Hirotaka nói thêm.

Đồng quan điểm, ông Jinjiro Kimura, Tổng Giám đốc công ty TNHH Unika Việt Nam (trụ sở đạt tại Khu chế xuất Tân Thuận, Quận 7, TP.HCM) cho hay, đối với doanh nghiệp chuyên về sản xuất như Unika Việt Nam thì giá thành nguyên vật liệu chiếm tới 60% chi phí, vậy nên nếu mua được nguyên vật liệu từ thị trường Việt Nam để phục vụ sản xuất thì tốt hơn là nhập khẩu, đáng tiếc là thị trường Việt Nam chưa đáp ứng được, nên doanh nghiệp Nhật Bản gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm đối tác cung ứng.

Ông Jinjiro Kimura cũng cho biết thêm, bản thân ông kiêm chức vụ là Tổng giám đốc công ty TNHH Khu Kỹ nghệ Việt Nhật (đơn vị đầu tư Khu kỹ nghệ Việt Nhật - Vie-Pan Techno Park, sẽ khởi công ngày 17/2/2014), thời gian qua có nhiều đối tác Nhật Bản hỏi thăm ông về việc tìm đối tác cung ứng công nghiệp hỗ trợ tại thị trường Việt Nam, tuy nhiên ông vẫn chưa thể tìm được câu trả lời thỏa đáng cho họ.

Theo ông Sawada Masaaki, Giám đốc công ty TNHH Một thành viên Koganei - doanh nghiệp nhỏ và vừa Nhật Bản đang đầu tư tại Khu công nghiệp Long Hậu (tại Long An) để phát triển công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam, việc thu hút thêm nhiều doanh nghiệp Nhật Bản vào đầu tư tại một khu công nghiệp, tương tự như Khu công nghiệp long Hậu đang thu hút được 40 nhà đầu tư Nhật Bản là rất quan trọng.

Ngoài vấn đề cung ứng nguyên phụ liệu, nhà đầu tư Nhật Bản còn bày tỏ một số khó khăn, vướng mắc khác họ đang gặp phải như: nguồn cung ứng điện thiếu ổn định; cơ sở hạ tầng bên ngoài khu chế xuất, khu công nghiệp còn thiếu đồng bộ; nguồn nhân lực chất lượng cao còn hạn chế và các vướng mắc về thuế, hải quan…

Trả lời những thắc mắc này của nhà đầu tư Nhật Bản, ông Vũ Xuân Đức, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (IPC) đã cung cấp thông tin về cuộc khảo sát mà IPC vừa tiến hành đối với doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động tại Việt Nam.

Khảo sát tập trung vào hai lĩnh vực chính là gia công chế tạo và điện tử. Kết quả khảo sát 100 doanh nghiệp cho thấy, với tiêu chí về giao thông, doanh nghiệp đánh giá cao giao thông nội khu công nghiệp/chế xuất, nhưng lại bày tỏ quan ngại với tình trạng giao thông do ngập nước ở gần Khu Chế xuất Tân Thuận, hay tình trạng giao thông gồ ghề ở gần Khu công nghiệp Long Hậu…

Với tiêu chí về nguồn điện thì 25% doanh nghiệp nêu ý kiến quan tâm đến nguồn điện không ổn định, nhất là doanh nghiệp trong ngành cơ khí chính xác; tiêu chí về tuyển dụng, có 48% doanh nghiệp tham gia khảo sát quan tâm vấn đề tuyển nhân lực kỹ sư, lao động chất lượng cao gặp khó khăn.

Riêng tiêu chí về nguồn nguyên liệu công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam, phần lớn doanh nghiệp cho rằng còn tương đối khó mua và khả năng đáp ứng còn hạn chế. Doanh nghiệp chỉ đánh giá cao về khả năng giao hàng nhanh.

“Nhìn chung, doanh nghiệp Nhật Bản vẫn đánh giá cao môi trường đầu tư tại TP.HCM, nhất là việc TP.HCM đã dành riêng 100 ha cho nhà đầu tư Nhật Bản tại Khu công nghiệp Hiệp Phước. Nhiều doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng đầu tư trong thời gian tới”, ông Vũ Xuân Đức nhận xét.